Moj vrt
Rezidba vinove loze i uzgoj u pergoli
Pergole su vrlo razvijeni oblici čokota, visokog stabla i visokih naslona. U dvorištima i pored kuća, pored proizvodnje grožđa, imaju i estetski izgled i praktičan značaj-uljepšavaju prostor i prave hladovinu.
Nadzemni dijelovi čokota stariji od 2 godine čine uzgojni oblik čokota. Treba nastojati da se uzgojni oblik čokota formira u što je moguće kraćem roku.
Ekonomski je neopravdano čekati da vinova loza stupi u puno plodonošenje tek šeste ili sedme godine od sadnje.
Treba nastojati da prinosi grožđa u trećoj godini pokriju troškove održavanja u toj godini, a četvrte ili pete godine da stupi u puno plodonošenje.
Veliki uzgojni oblici kao što je pergola imaju znatno razvijenije osnovne elemente i na njima se može smjestiti veliki broj okaca-pupoljaka,više od 30 okaca po čokotu.
Prema obliku naslona postoje dva glavna tipa pergola:
1. pergole kosog krova-otvorenog ili zatvorenog kosog krova
2. pergole ravnog krova-otvorenog ili zatvorenog ravnog krova.
Stablo kose pergole je visoko 1-1,80 m, a najčešće 1,2-1,50 m. Na toj visini se stablo račva na 1-4 kraka. Na vrhu stabla se može ostaviti samo jedan krak koji se pruža preko žice na prečkama. U rodnim čvorovima se primjenjuje kratka ili mješovita rezidba.
Pergole ravnog krova u Italiji se naziva i “tendone”, što znači zavjesa ili zastor. Oblik čokota formira se kao u kose pergole, sa 4 ostavljena kraka. Obzirom da pergola ravnog krova ima duže stablo-1,90-2,10 m-u toku druge godine od sadnje mora se odnjegovati i duži lastar na svakom čokotu za oblikovanje stabla, dobro sazreo i odgovarajuće debljine. Ali za razliku od kose pergolesa 4 kratka kraka, ovdje su kraci nešto duži, pa se na čokotu može smjestiti i 6 lukova, čak i kada su na njemu samo 4 kraka.
Rezidba ovako uzgojene zrele loze čokota u rodu radi plodonošenja obavlja se počev od završetka formiranja uzgojnog oblika čokota pa potom redovno svake godine.
Dužina orezivanja rodne loze zavisi od mnoštva činilaca: sorte, rasporeda rodnih okaca po dužini zrelog lastara, uslova sredine, uslova godine u kojoj su se formirala i diferencirala okca, lozne podloge itd. Svaka sorta vinove loze zahtijeva određen način rezidbe da bi se dobio odgovarajući prinos i kvalitet grožđa.
Pravilo je da se rodna loza orezuje utoliko duže ukoliko je bujnija. Ali bujnost ne treba poistovijetiti sa dugom rezidbom-sa ostavljanjem lukova. Kod mnogih sorti primjenjuje se jedan od pomenutih načina rezidbe bez obzira na bujnost loze.
Na primjer, kardinal i afus-ali su bujne sorte pa ipak se prva orezuje na kondire, a kod afus-ali se moraju ostavljati lukovi da bi dala odgovarajući prinos grožđa.
Na nizu drugih sorti može se, bez bojazni od pogoršanja kvaliteta, prelaziti od kratke na dugu, odnosno mješovitu-od dugih kondira na kraće lukove,onda kada su prethodne godine bili slabiji uslovi za formiranje i diferenciranje okaca, ili kada se,iz bilo kojih razloga, povećala bujnost loze i obrnuto.
Sa AKOS: Saima Trako-Silajdžić, dipl.ing. poljoprivrede
E-mail: olea.visoko@hotmail.com
Telefon: 061 469 971
akos.ba