Mimar Sinan: Arhitekta koji je ostavio pečat na izgled mnogih gradova

Prema zvaničnim informacijama Mimar Sinan je rođen 1490. godine u selu Agirnas u turskom Kajseriju, a doveden je u Istanbul kao devširme za vrijeme vladavine sultana Yavuza Selima.

Sinan je imao priliku da upozna arhitektonska djela u regionu učestvujući u egipatskoj ekspediciji sultana Yavuza Selima koja je započela 1516. godine, ispitivao je drevne građevine, kao i građevine iz perioda Seldžuka i Safavida. Tako je stekao značajna znanja o odnosima arhitekture, grada i urbanističkog planiranja.

Bio je janjičar za vrijeme vladavine Sulejmana Veličanstvenog, a uzdigao se svojim uspjesima nakon učešća u pohodima na Beograd 1521. i pohoda na Rodos 1522. godine.

Sinan je po naredbi Lutfi-paše 1534. godine sagradio tri galije na obali jezera Van u Tatvanu, a tokom Irakejnskog pohoda opremio je i rukovodio brodovima kojima i prikupio podatke o situaciji safavidskih trupa.

Arhitektura je bila glavna preokupacija Sinana, koji je postao istaknut tako što je bio blizu i služio Sulejmanu Veličanstvenom u mnogim njegovim pohodima.

Imenovanjem velikog vezira Lutfi-paše, Sinan je za 13 dana tokom pohoda na Moldaviju 1538. godine sagradio most preko rijeke Prut i dobio je priznanje Sulejmana Veličanstvenog i nagrađen je kao glavni arhitekta.

Tokom 49 godina je služio kao glavni arhitekta u dvoru sultana Sulejmana Veličanstvenog, Selima II i Murata III.

Skromno turbe pored njegovog remek-djela kompleksa Sulejmanije

Mimar Sinan je s entuzijazmom nastavio svoj rad do duboke starosti, a umro je u Istanbulu 1588. godine. Njegovo turbe, koje izgleda kao kompas kada se gleda odozgo, nalazi se odmah pored kompleksa Sulejmanije, koji se smatra jednim od njegovih remek-djela.

Mimar Sinan je sa suprugom Mihri Hatun imao troje djece. Sin Mehmed je ubijen dok mu je otac bio živ. Kćerke Mimara Sinana bile su Neslihan i Ummuhan.

Tokom svoje skoro 50-godišnje avanture kao glavni arhitekta, Mimar Sinan je projektovao i izgradio stotine građevina, velikih i malih, a mnoge je i popravljao. Tokom svog života, Sinan je izgradio više od 350 objekata, uključujući 82 džamije, 52 mesdžida, 55 medresa, sedam škola, 20 turbeta, 17 imareta, tri bolnice, šest vodovoda, deset mostova, 20 karavansaraja, 36 palata, osam podzemnih skladišta i 48 hamama.

Iako džamije, mesdžidi i društveni kompleksi privlače najveću pažnju među njegovim radovima, Mimar Sinan se dokazao i kao vrsni arhitekta mostova i akvadukta.

Vodu doveo u Istanbul sa udaljenosti od 55 kilometara

Mimar Sinan je izgradio vodovod Kirk Cesme kojim je u Istanbul doveo vodu sa udaljenosti od 55 kilometara. Izgradio je glavni i manje bazene i riješio problem vodosnabdijevanja u Istanbulu u 16. stoljeću, a ovaj projekt slovi za svojevrsno inženjersko čudo tog doba.

Dugi akvadukt, zakrivljeni akvadukt i akvadukt Maglova i danas uspravno stoje, prkose vremenu i svjedoče o arhitektonskom umijeću Mimara Sinana.

Mimar Sinan se blisko zanimao za sve grane umjetnosti perioda u kojem je živio, a u svoje radove uključio je i osmanske pločice iz 16. stoljeća, kaligrafiju, rezbarenje i dekoraciju.

Vršio je i restauraciju i popravku nekih starih objekata. Tako je izvršio važne radove na održavanju džamije Aja Sofije, popravio je kupolu džamije 1573. godine i oko nje izgradio kontrafore.

Kompleksi koji su djela šegrtovanja, činovništva i majstorstva

Mimar Sinan je stvarao djela u mnogim gradovima Osmanskog carstva, a definirao je faze svog rada u arhitekturi sa tri velika društvena kompleksa.

Džamiju Šehzade, koju je završio 1548. godine, opisao kao “šegrtsko delo“, Sulejmaniju je završio 1557. godine, kao “radnički rad“, a Selimiju je završio 1575. godine kao “djelo majstorstva“.

Svojim djelima je obogatio Istanbul, glavni grad Osmanskog carstva, i odredio siluetu grada sa džamijama, kompleksima, mostovima i drugim djelima koje je stvorio. U Istanbulu je sagradio 36 džamija, 22 mesdžida, 18 škola i medresa, četiri biblioteke i 12 hamama. (Preporod.info)

akos.ba