Novi jezik evropskog populizma: Zašto „civilizacija“ dolazi na mjesto nacije
Umjesto da ih utrpavamo u neodgovarajuće stare kateogrije, trebamo uvidjeti da su mnoge antiimigrantske stranke danas izgradile novi politički diskurs koji bi smo mogli nazvati „civilizacionizmom“… Novi civilizacionizam je paradoksalni spoj „identitarnog“ kršćanstva, sekularizma, filosemitizma, islamofobije, pa čak i nekih elemenata liberalizma, kao što su podrška rodnoj jednakosti i pravima homoseksualaca. On pretpostavlja jedan panevropski civilizacijski identitet koji tvrdi da je ugrožen od islama i u sukobu sa islamom, shvaćenim kao odvojenom i tuđinskom civilizacijom. Ovaj novi diskurs je suptilniji od onog eksplicitnog koji koriste ekstremni desničarski pokreti i stranke, ali koji, također, predstavlja ozbiljnu opasnost za liberalnu demokratiju.
Piše: Rogers Brubaker
Antiimigrantske populističke stranke su poznato lice evropske politike još od 1980-ih, međutim, značajniju ulogu dobile su tek posljednjih godina. U maju, liderka Nacionalnog fronta Francuske, Marine Le Pen je bila ozbiljan kandidat na predsjedničkim izborima; uoči holandskih parlamentarnih izbora, Stranka za slobodu Geerta Wildersa je dugo bila u vođstvu; a, prošle godine, u izborima za predsjednika Austrije, zamalo je pobijedio Norbert Hofer iz Slobodarske stranke sa krajnje desnice. Antiimigrantski populisti su ostvarili veliki napredak u zemljama gdje prethodno nisu uspjevale steći pristalice, a posebno u Njemačkoj i Švedskoj, gdje su stranke Alternativa za Njemačku i Švedske demokrate postigle veliki izborni uspjeh.
Posmatrači redovno karakteriziraju ove stranke kao patriotske, nacionalističke i krajnju desnicu. Ali, iako se ove stranke zaista bore za patriotske i nacionalističke ciljeve i iako je njihova retorika ponekad zaista ekstremna, bilo bi pogrešno jednostavno ih smatrati nasljednicima duge tradicije evorpskog nacionalizma krajnje desnice. Za razliku od Nacističke stranke ili fašističkih stranaka u Evropi između dva svjetska rata, ili malih neonacističkih ili neofašističkih stranaka poslijeratne Evrope, one ne djeluju protiv sistema; one ne odbacuju demokratski ustavni poredak. Nisu čak ni dosljedno desničarske. Za razliku od svog konzervativnog protivnika, Françoisea Fillona, na primjer, Le Pen svoju stranku predstavlja kao „ni desnu, ni lijevu“ i obećava da će braniti radnike od „divljačke globalizacije“.
Opširnije na portalu Algoritam.net.
