Livanjski hafizi
Livno, grad na malenoj rijeci Bistrici, od 1463. godine do danas, imao je 14 džamija, od kojih su 4 potkupolne, 3 medrese, Daru-l-hadis, 6 mekteba i 6 derviških tekija. U tom vremenu u Livnu su djelovale mnoge generacije muderisa, vaiza, kadija, imama, muallima, hafiza i šejhova
Piše: Mahir Kevrić
Nažalost, historija nije zabilježila sve ove velike ljude koji su doprinijeli očuvanju islamu na ovim prostorima. Ovaj grad je nekada bio poznat i čuven po velikom broju hafiza od kojih su neki bili poznati po melodičnom učenju Kur’ana koje je privlačilo i plijenilo srca mnogih posjetilaca i slušaoca mukabela uz ramazan. A ramazanske mukabele su učene u svih sedam livanjskih džamija: Džumanuša (izgrađena 1529. Godine, a porušena u Drugom svjetskom ratu), Perkuša (izgrađena 1563. godine, također porušena u Drugom svjetskom ratu), Lala-pašina džamija poznatija kao Beglučka džamija (izgrađena 1567. godine), Balaguša (izgrađena 1586. godine), Topovi (izgrađena 1587. godine), Zavri, Bušatlijinoj ili Milošnik i Ćurčića džamiji. Na ovim mukabelama učači su, pored dotičnih imama i muallima, bili hafizi, a najviše ih je bilo, čak po 12, na svršetku mukabele kada se učila dova povodom završetka učenja Kur’ana.
Po podacima kojima raspolažem na području Livna rođeni su živjeli i radili sljedeći hafizi:
- Hafiz Derviš ef. Pirija, imam Boruše džamije (koja odavno ne postoji), zatim imam, hatib i muallim Džumanuše džamije.
- Hafiz Mehmed ef. Golub, imam i hatib Balaguša džamije i muallim mekteba Balaguša džamije do okupacije Bosne i Hercegovine.
- Hafiz hadži Adem ef. Fehimović Ihlivnevi, bio imam, hatib i muallim Glavice džamije.
- Hafiz Zećir ef. Muftić, imam, hatib i vaiz Zavra džamija.
- Hafiz Hodžabeg Ljubunčić, imam, hatib i muallim Džumanuša džamije.
- Hafiz Ibrahim ef. Insanić, sin Mehmed efendije, bio imam, hatib i muallim Perkuša džamije.
- Hafiz hadži Ibrahim ef. Hadžijahić, imam, hatib i muallim Perkuša džamije.
- Hafiz Bečir ef. Bašić, imam i hatib Balaguša džamije. Kao imam djelovao je u vremenu od 1889. do 1911. godine.
- Hafiz Zahir Zahirović, imam i hatib Zavra džamije.
- Hafiz Jusuf ef. Džendžo, imam i hatib Zavra džamije od 1921. godine.
- Hafiz Derviš ef. Smajlagić, sin hadži Saliha. Učio je mukabele u Milošnik i Džumanuša džamiji.
- Hafiz Ejub ef. Fehimović, sin Nurije, imam i hatib Milošnik džamije 40 godina. Kraće vrijeme bio imam Džumanuše i Balaguše džamije.
- Hafiz Salih ef. Aličelebić, sin Mehmeda, imam Boruša džamije, Glavica džamije, te u Džumanuši do kraja života. Bio je i muallim Glavica mekteba.
- Hafiz Salih ef. Duran, sin Bečira, bio 45 godina imam i hatib džamije Begluk i muallim beglučkog mekteba.
- Hafiz Salih ef. Delalić, sin Omera, imam i hatib Balaguša džamije sve do 1942. godine.
- Hafiz Mustafa ef. Jeleč, sin Salihov. Završio tri godine mekteba. Hifz učio položio u 11 godini života. Učio je mukabele u Džimanuši i Milošnik džamiji.
- Hafiz Mehmed ef. Hadžijahić, sin hafiza Ibrahima ef., imam džemata Grborezi, Guber, Podhum i na kraju imam i hatib Ćurčića džamije u Livnu.
- Hafiz Muhamed ef. Hadžijahić, sin hafiza Ibrahima ef., rođen 1891. godine.
- Hafiza Fata Smajlagić, rođena Hadžijahić, kćerka hafiza Ibrahima ef. Hifz je učila pred svojim ocem i položila u petnaestoj godini života.
- Hafiza Hafiza Sarajlić, rođena Džendžo, kćerka Ademova. Hifz je učila pred hafizom Salihom Džendžom.
Svi pomenuti hafizi preselili su na Ahiret te je naša obaveza da oživljavamo sjećanje na njih, kako bi bili inspiracija sadašnjim generacijama i svjedoci da je Livno nekada imalo svoju elitu na polju duhovnosti. Pomenuti hafizi su sve nas zadužili da svojim radom i djelom očuvamo živom Allahovu riječ na ovim prostorima jer oni su je vjerno do nas dostavili i svojim životima, u veoma teškim vremenima, svjedočili da kada postoji ljubav prema Božijem govoru, ne postoji prepreka koja može spriječiti da se ta ljubav u praksi ostvari.
Objavljeno u printanom izdanju 2014. godine
preporod.com
