Sarajevo ima povoljan geografski položaj, ali za razvoj turizma potrebno je mnogo ulaganja

U susret Danu Grada Sarajeva razgovaramo sa doc. dr. sc. Lejlom Žunić sa Odsjeka za geografiju Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu o geografskom, turističkom položaju Sarajeva, o potelnicajalima, preprekama i izazovima za razvoj turizma.

Glavni grad Bosne i Hercegovine je smještena na prostoru Sarajevskog polja koje se nalazi u unutargorskoj depresiji, okruženoj planinama Bjelašnicom i Igmanom na jugozapadu, Trebevićem na na jugoistoku i planinama i međudolinskim rtovima na sjeveru i sjeverozapadu. Prosječna nadmorska visina Sarajevskog polja je oko 500 m. Najmanja nadmorska visina je na prostoru Reljeva, dok se prema jugoistoku nadmorska visina povećava.
Prema geološkim i geomorfološkim karakteristikama, ovaj prostor karakterišu dvije cjeline i to planinski obod i zaravnjena depresija sa Sarajevskim poljem.

Planinski obod obuhvata prostore većih nadmorskih visina koji se po geološkoj građi znatno razlikuju od prostora Sarajevskog polja. To su Bjelašnica, Igman, Trebević, Jahorina i dr. koji su u osnovi građeni od krečnjaka i dolomita sa izraženom karstifikacijom.  Prostori srednjih visina (od 700 do 1000 m NV) su nešto složeniji.  Prostor od 520 do 700 m nadmorske visine čini pojas niskog oboda Sarajevskog polja. To su prostori Breke, Kobilje Glave, Sedrenika, Vraca, Bistrika, Mojmila i sl., koje karakteriše pojava slatkovodnih sedimenata u kojim su se obrazovale kvartarne terase.

 Razgovarao: Voloder Sanadin

Kakav je geografski položaj Sarajeva i kako se on odražava na turizam glavnog grada Bosne i Hercegovine?

Sarajevo ima povoljan geografski položaj, jer je locirano u srcu Bosne i Hercegovine, glavni je administrativno-politički, privredni, kulturni i turistički centar zemlje (1/3 ukupnog državnog turističkog prometa). Destinacija Sarajevo leži u umjerenom toplotnom pojasu, a planinsko-kotlinska konfiguracija terena je uslovila značajan klimatski, hidrografski i biogeografski diverzitet.

Turističko-geografski položaj je određen markacijom na važnom turističkom koridoru kojim srednjoevropska turistička klijentela cirkuliše prema Jadranu i Mediteranu. Na ovaj način je Sarajevo nezaobilazna destinacija i time dobija mogućnost razvoja tranzitnog, ali i drugih oblika turizma.

Koji su turistički sadržaji, objekti i potencijali koji najviše privlače domaće i strane turiste?

  
Sarajevo posjeduje brojne prirodne i antropogene turističke potencijale. Općenito, ambijentalna cijelina Baščaršija ima prepoznat najveći turistički značaj. Međutim, percepcija pojedinih atrakcija zavisi dosta od porijekla samih turista.

Primjetno je da turisti iz arapskih zemalja, čiji broj u posljednjih nekoliko godina je u znatnom porastu, naročito preferiraju tzv. ”zelene motive”, odnosno prirodna područja i zaštićene pejzaže (npr. Bijambare i Vrela Bosne). Značajnu vrijednost ima i Tunel spasa, koji kod većine turista proizvodi duboke impresije.

Koje su prepreke da Sarajevo bude atraktivna evropska turistička destinacija kao što su to već Zagreb ili Beograd?

Turistički razvoj Sarajeva je praćen brojnim problemima: neintegrisan i u određenim slučajevima nepouzdan statistički monitoring (malverzacije kod prijave noćenja), kraći boravak, djelovanje nezakonitih turističkih agencija i vodiča, slabija organizacija čarter transfera, disolucija turističke ponude zbog političke barijere (Sarajevo, FBiH vs. Istočno Sarajevo, RS), slabija konkuretnost turističke ponude kako zbog nedovoljnog broja zabavnih sadržaja i pomanjkanja manifestacija višeg ili internacionalnog ranga, tako i zbog slabije prostorno-vremenske organizacije plasmana i promocije turističkog proizvoda, itd.

Jedan od problema jeste i taj favorizirani tranzitni položaj zbog kojeg je Sarajevo isuviše potencirano kao tzv. ”city break destination” umjesto da bude primarni izbor po osnovi kojeg bi se omogućio duži boravak posjetioca.

Koje vrste turizma su zapostavljene u Sarajevu a u sebi nose ogroman neiskorišten potencijal?

Sarajevo ima mogućnosti razvoja različitih oblika turizma: kulturni, urbani, ekoturizam, kongresni, izletnički i sportsko-rekreativni, itd. Turizam se kod nas najviše oslanja na kulturne aspekte, ali bi trebalo da se unaprijede i drugi potencijali, naročito prirodni pejzaži kojih ima jako puno u neposrednoj okolini Sarajeva, a naturalni turizam dobija sve veći značaj.

Uporedo s tim treba iskoristiti prednosti bosanske tradicionalne kuhinje i domaće proizvodnje, te kreativnije razvijati gastronomski (kulinarski) i manifestacioni turizam. Svakako je zanimljivo sagledati i mogućnosti razvoja tzv. ”dark” ili mračnog, jer posjedujemo značajne historijske lokalitete koji su povezani sa smrti i tragedijom, odnosno ratom.

Akos.ba