Zašto pričamo u snu?
Pričanje u snu je blagi poremećaj sna, tokom koga onaj ko sanja priča a da nije ni svjestan toga. Jasnoća pričanja može da varira od mrmljanja, pa do veoma jasnih monologa. Ova pojava je češća kod muškaraca i djece nego kod žena
Da bi se pojasnili razlozi koji izazivaju „pričljivost“ tokom spavanja, mora se kratko pojasniti sam proces padanja u san. Kada legnemo da spavamo i zatvorimo oči, najprije padamo u tzv.“lagani“ san, poslije koga smo brzo na putu u dubok san.
Nakon dubokog, opet prelazimo u period laganog sna, koji je često praćen brzim pokretima oka faze koja traje od 90-120 minuta. Ovaj proces, u stvari predstavlja jedan ciklus spavanja i ponavlja se nekoliko puta tokom noći. Međutim, kako noć odmiče tako se dužina dubokog sna smanjuje, a povećava trajanje laganog sna, kao i faze brzog pokreta očima (eng. REM – Rapid Eye Movement)
Svaka faza se odlikuje različitim moždanim talasima i fizioločkim procesima, kao što su promjena tonusa mišića, brzine otkucaja srca i disanja. Tako je za REM fazu karakteristično to da je sanjanje najživopisnije i najviše se zapamti, a kod muškaraca dolazi i do erekcije, što može da posluži za mnoga medicinska ispitivanja.
Psiholozi objašnavaju da se pričanje u snu javlja tokom prelaska iz jedne u drugu fazu. Prilikom tih prelazaka, većina ljudi je skoro ili potpuno nakratko budno ali odmah ponovo zaspi i ne sjeća se tog prelaza. Kod nekih ljudi se dešava da su oba ta impulsa podjednako izražena, kada je dio mozga i dalje u tom sporom talasu spavanja, a dio mozga „ostane“ u toj kratkotrajnoj budnosti i onda nastaje raskorak u prenošenju signala, pa se često sadržaj sna čuje naglas, ili često ni ne mora biti direktno povezan sa snom, već samo reakcija na neke nadražaje iz spoljašnje sredine u tom trenutku. Ova pojava je zastupljenija u prvoj trećini spavanja.
Uzroci koji dovode su najčešće posljedica umora, stresa, neredovan san, alkohol, depresija. Kod djece se često dešava tokom mijenjanja mjesta spavanja.
Kada se pričanje u snu konstantno ponavlja i prilično je intenzivnog karaktera i posle 25.godine, odnosno kod odraslih, to se dovodi u vezu sa nekim psihičkim poremećajima i proživljenim traumama.
Iako pričanje u snu nije fizički štetno, ipak može prouzrokovati neprijatnosti i po onog koji sanja, kao i po njegovog partnera, rodbinu, i bilo kog ko je u njegovoj blizini.
Liječenje pričanja u snu se svakako ne sprovodi lijekovima, već se pribjegava redovnom i zdravom snu, umanjenju stresa, alkohola, te prestanku uzimanja obilnih obroka prije spavanja.
Partnerima „pričalica“ u snu, preporučujemo čepove za uši.
Piše: Nedim Botić
novovrijeme.ba
