U Fokusu

Negiranje je završna faza genocida!

Redakcija portala Akos.ba će u narednom periodu objavljivati odlomke iz studije mr. Elvedina Mulagić „NEGIRANJE GENOCIDA NAD BOŠNJACIMA“. U početak vam donosimo uvod autora iz knjige.

UVOD

Genocid se vjerovatno pojavio još u periodu prvobitne ljudske zajednice, ali istraživači uglavnom prate ovu pojavu od rane historije čovječanstva, kada se genocidom vršilo istrebljivanje plemena zbog nemogućnosti njihovog savlađivanja ili asimiliranja. U periodu srednjeg vijeka, pod ogromnim uticajem crkve i gesla “od koga vlast od toga i vjera”, dolazi do masovnog istrebljivanja grupa drugih vjerskih uvjerenja. Čitavi narodi su istrijebljeni u periodu kolonizacije samo zbog toga što su smatrani preprekom pristupu prirodnim resursima. Moderno doba karakterizira pojava ideologijskog genocida, čije su ključno obilježje temeljite pripreme genocida i masovno provedena dehumanizacija viktimizirane grupe.

Moderni genocid je, pored opsežnih priprema, karakteriziran i planskim aspektom negiranja počinjenog genocida. Negiranje genocida je unaprijed osmišljeno, a njegovo izvršenje prikriveno. Tokom izvršenja genocida provode se raznovrsne mjere i aktivnosti usmjerene prema unutrašnjim i vanjskim posmatračima genocida, s ciljem glorifikacije ratnih zločinaca i eufemiziranja počinjenog zločina, a time i uspostavljanja osnove za njegovo sistemsko negiranje.

Negiranje kao završna faza genocida teži da preoblikuje historiju u smislu demoniziranja žrtava i rehabilitacije počinitelja. Negiranje ubija dostojanstvo preživjelih i teži da razori kulturu pamćenja zločina. Planeri i izvršioci genocida u načelu ne završavaju genocid s klanjem i ubijanjem žrtve, završna faza genocida je njegovo negiranje. Negiranje genocida se pojavljuje kao substitut za počinjeni zločin, jer se i negiranjem teži ka ostvarivanju istog cilja, samo drugim snagama i sredstavima. Negiranje, kao zadnja faza genocida, može trajati dugo poslije završetka porcesa ubijanja žrtava. U dosadašnjoj historiji zabilježeni su samo izdvojeni slučajevi priznavanja genocida od počinioca. Ključnu ulogu u prepoznavanju genocida igraju direktni posmatrači genocida, kao i vanjski posmatrači genocida: predstavnici međunarodnih organizacija, mediji, predstavnici vlada velikih sila, istraživači i drugi subjekti.

Često je prisutna pojava ograničavanja činjenica i dokaza o počinjenom genocidu na sudske presude ili pravnu prosudbu genocida, što je pogrešno, jer se time zanemaruju svi dokazi i činjenice koje se dobiju njihovim podvrgavanjem naučnom sudu. Rukovodeći se navedenim principom apsolutno se negiraju genocidi koji su se dogodili u ranijoj fazi historije, kada nije postojala ni osnova međunarodnog humanitarnog prava, kao što su slučajevi genocida nad plemenom Herera, genocid nad domorocima Amerike i drugi.

Knjiga je strukturirana u pet poglavlja i zaključna razmatranja. U prvom poglavlju knjige predstavljen je razvoj genocida kao pojave, teorije genocida, tipologizacija genocida i aktuelni diskurs istraživača o definiciji genocida, s naglaskom na udaljavanjima od koncepcije genocida.

U drugom poglavlju knjige su konsultirana naučna saznanja o pojavi negiranja genocida, razvoj procesa negiranja genocida na primjeru holokausta nad Jevrejima i suočavanje s počinjenim genocidom koje rezultira priznanjem ili negiranjem. U ovom poglavlju pukušava se dati odgovor na pitanja: U kojim okolnostima i kako se pojavljuje negiranje genocida? Kakve okolnosti uzrokuju da dolazi do razvoja masovnosti u negiranju počinjenog genocida?

Treće poglavlje predstavlja korijene i uzroke genocida nad Bošnjacima, dehumanizaciju, te povezanost dehumanizacije i negiranja genocida. Istraženi su motivi i uzroci koji dovode do toga da je znatan dio srpskog naroda opravdavao akte zločina i negirao počinjeni genocid na Bošnjacima, pri čemu su, pored ostalog, i određene institucije i nevladine organizacije bile uključene u taj proces. Analizirana je uloga naučne, kulturne i duhovne komponente srpskog društva u pripremi genocida. Ovo poglavlje nudi odgovor na pitanje: Šta je to što omogućava kontinuitet dehumanizacije Bošnjaka, kako u pripremi i izvršenju genocida, tako i u miru?

Četvrto poglavlje prezentira specifične tehnike i forme negiranja genocida: minimiziranje dimenzije i intenziteta genocida nad Bošnjacima, razvijanje teorija zavjere, fabrikovanje ratnih zločina nad Srbima, preuveličavanje dimenzije ratnih zločina nad Srbima i drugo. Kao akademski pristup u negiranju genocida predstavljen je primjer pojedinih istraživača koji obznanjuju podatke preuzete od raznoraznih, često nekompetentnih subjekata kao vlastite rezultate o “ukupnim ljudskim gubicima u BiH u periodu ’92-’95”, odstupajući pritom od osnovnih naučnih principa i postulata, čime značajno minimiziraju broj žrtava. Sagledan je sistemski i institucionalni karakter negiranja genocida, te utvrđena njegova krajnja svrha i ishodište.

Petim poglavljem je obrađeno negiranje genocida na međunarodnom nivou, kroz stavove i ulogu predstavnika međunarodnih organizacija, predstavnika vlada velikih sila, međunarodnih sudova i tribunala, istraživača i drugih subjekata. Predstavljeno je korištenje stereotipa u svrhu prikrivanja uzroka i karaktera oružanog sukoba i obezbjeđenje vanjske legitimizacije genocida.

Svrha ove knjige je ostvariti doprinos objektivizaciji saznanja o počinjenom genocidu nad Bošnjacima u funkciji izbjegavanja bilo kakvih političkih i drugih manipulacija, te utvrđivanja istine i zadovoljavanja pravde, kao i izgradnje i obnove zajedničkog života i trajnog mira u Bosni i Hercegovini. Saznanje o ciljevima i motivima negiranja genocida nad Bošnjacima ima prvorazredni značaj i uticaj na oporavak i stabilnost društva i države. Ono doprinosi razotkrivanju aktera i aktivnosti usmjerenih na potiskivanje pamćenja o počinjenom genocidu u zaborav, djelujući time direktno na prevenciju genocida u budućnosti. Samo identificiranje negiranja genocida ne zaustavlja ekstenzivno dejstvo na žrtvu. Zaustavljanje ovog dejstva isključivo se može postići kroz sprečavanje i zaustavljanje negiranja genocida. Jer, genocid koji se sistemski negira ima tendenciju da bude zaboravljen, a to po automatizmu smanjuje mogućnost prevencije genocida u budućnosti.

1991. godine, pa sve do izdavanja naredbe za nametanje sračunatih mjera na uništenju bošnjačkog naroda srednjeg Podrinja, sabijenog u uže područje Srebenice.

Povezani članci