Muslimanska solidarnost: Indijska medicinska misija u Balkanskim ratovima
Muslimanska solidarnost kroz historiju nije bila samo apstraktni koncept i emocionalna veza. Ona je iskazivana u konkretnim akcijama. O jednoj takvoj aktivnosti pisao je Syed Tanvir Vasti u članku pod naslovom „The Indian Red Crescent Mission to the Balkan Wars“ (Misija Indijskog crvenog polumjeseca u balkanskim ratovima) objavljenom u časopisu Middle Eastern Studies, 45:3, 2009, 393-406. Ovdje iznosimo glavne podatke koje je iznio ovaj autor.
Balkanski ratovi 1912-1913 imali su značajan odjek u indijskoj muslimanskoj javnosti. Oči indijskih muslimanskih intelektualaca bile su uprte u sudbinu Osmanske Turske, sjedišta Hilafeta. Tekstove za podršku Turskoj pisali su Muhamed Iqbal, Maulana Zafar Ali Khan, Muhammad Ali i Abdul Kalam Azad. Posebno aktivni u ovom pokretu panislamizma bili su studenti i profesori Muslimanskog univerziteta Aligarh, među kojima „dvojica Alija“- Shaukat Ali i Muhammad Ali. Od njih je potekla ideja da se u Tursku pošalje medicinska misija Indijskog Crvenog polumjeseca.
Za vođu ove misije izabran je dr Mukhtar Ahmad Ansari (1880-1936), koji je završio studij medicine u Madrasu i Edinburghu. Bio je važna politička ličnost u Indiji i jedno vrijeme predsjednik Indijskog nacionalnog kongresa. Organizovano je prikupljanje sredstava za ovu misiju. Pored dr Ansarija, u misiji su bila još četiri ljekara, sedam tehničara i deset bolničara. Od njih dvadeset dva, sedam su bili studenti ili diplomci Muslimanskog univerziteta Aligarh. Bili su porijeklom iz svih krajeva Indije.
Misija je napustila Bombay 15. decembra 1912, godine italijanskim brodom Sardegna. Na svom putu prošla je Aden, Suez i Aleksandriju i svugdje bila svečano dočekana. U Alexandriji su se ukrcali na jedan rumunski brod i nakon dvije sedmice stigli u Istanbul. U istanbulskoj luci ih je dočekala delegacija osmanskog Crvenog polumjeseca i Besim Omer-paša, poznati vojni ljekar, te mnoštvo svijeta.
Članovi misije su na početku bili smješteni u istanbulskoj bolnici Kadirga. Nakon neophodnih priprema u januaru 1913. godine bili su prebačeni u poljsku bolnicu Ömerli, u blizini linije fronta Çatalca. Tu su im se pridružila dva indijska ljekara koji su završili studij u Londonu, jedan egipatski ljekar i još dva indijska dobrovoljca. U bolnici Ömerli misija je boravila do kraja aprila 1913. godine, kada je prebačena u poljsku bolnici blizu Çanakkale.
Dr Ansari i većina članova misije vratila se u Indiju jula 1913. Jedan od članova misije- Abdurrahman Peshawari- ostao je u Turskoj i nastavio karijeru u turskoj armiji.
Indijska medicinska misija postala je predmet istraživanja kao primjer muslimanske solidarnosti. Na nju danas podsjećaju tri spomen ploče u selu Ömerli, blizu Çatalce: na seoskoj džamiji, šadrvanu i blizu izvora rijeke Çörtlen. Na tim pločama stoji istovjetan tekst:
„Bratska uspomena od Medicinske misije Sveindijskog crvenog polumjeseca koja je došla iz Indije tokom balkanskih ratova da pomogne našoj osmanskoj braći“.
Piše: dr. Fikret Karčić
ilmijja.ba
