Jevrejska naselja: Naziv za otimanje i nasilje koje traje već 56 godina na palestinskom teritoriju

Palestinci su godinama bili izloženi napadima i nasilju jevrejskih doseljenika na okupiranoj Zapadnoj obali, koje je eskaliralo posljednjih dana i sada je u žiži svjetske javnosti, javlja Anadolu.

Izrael nastavlja da gradi jevrejska naselja na palestinskoj teritoriji koju je okupirao od 1967. godine. Vlade koje su došle na vlast u Izraelu tokom ovog perioda nastavile su svoju politiku korištenja naselja i palestinskog teritorija kao sredstva judaizacije.

Postojanje ukupno 262 jevrejska naselja izgrađena na okupiranoj Zapadnoj obali i istočnom Al-Qudsu (Jerusalem) onemogućava uspostavljanje suverene palestinske države.

Napori na proširenju jevrejskih naselja, koja se po međunarodnom pravu smatraju nelegalnim, nisu prestali ni danas, a Palestinci kažu da je ova situacija jedna od najvećih prijetnji uspostavljanju palestinske države u granicama iz 1967.

Naoružani jevrejski doseljenici koji ovdje žive često napadaju Palestince i tjeraju ih da napuste svoje domove.

Mnoge izraelske i međunarodne organizacije za ljudska prava optužuju izraelske snage da štite doseljenike koji su izveli ove napade.

Ono što se dogodilo porodici Devabishe jedan je od najtragičnijih primjera ovih napada.

Kuću palestinske porodice u gradu Douma u blizini grada Nablusa na Zapadnoj obali zapalili su jevrejski doseljenici ujutro 31. jula 2015. godine.

Kao rezultat podmetanja požara, 18-mjesečna beba izgorjela je, a majka, otac i njihovo drugo dijete, četverogodišnji Ahmed, sa teškim povredama prevezeni su u bolnicu.

Međutim, 31-godišnji otac Saad Devabishe i 28-godišnja majka Riham preminuli su od posljedica zadobivenih povreda.

Ahmedu, jedinom preživjelom članu porodice Devabishe, izgorjelo je 60 posto tijela.

Napad je izazvao veliko zgražanje Palestinaca i međunarodne zajednice. Nasilje jevrejskih doseljenika protiv Palestinaca nije okončano.

Ovi napadi su se dodatno povećani kada je koaliciona vlada izraelskog premijera Benjamina Netanyahua, koja je došla na vlast krajem 2022., imenovala krajnje desničarske figure poput Bezalela Smotricha i Itamara Ben-Gvira, pristaša jevrejskih doseljenika koji su poznati po svom rasističkom i diskriminatorskom stavu i diskursima protiv Palestinaca.

Ujedinjene nacije (UN) upozorile su na skoro 100 posto povećanje napada na Palestince na okupiranoj Zapadnoj obali posljednjih sedmica.

Iz Ureda UN-a za koordinaciju humanitarne pomoći (OCHA) navedeno je da je 820 Palestinaca raseljeno na Zapadnoj obali od 7. oktobra, a napadi izraelskih doseljenika povećani su u prosjeku sa tri na sedam dnevno.

Novinar Anadolu prikupio je informacije o jevrejskim naseljima na okupiranoj Zapadnoj obali i istočnom Al-Qudsu.

Podsjećeno je na historiju jevrejskih naselja na palestinskom teritoriju.

Nakon što je Izrael okupirao Zapadnu obalu i istočni Al-Quds 1967. godine, počeo je da na tim područjima gradi jevrejska naselja.

Tokom desetogodišnjeg perioda između 1967. i 1977., izraelska vlada, predvođena lijevo orijentisanom Laburističkom strankom, pokrenula je intenzivan program izgradnje jevrejskih naselja oko istočnog Al-Qudsa i njegove okoline i Mrtvog mora na istoku Zapadne obale.

Krajnje desničarska stranka Likud, koja je preuzela vladu od Laburističke partije i formirala vladu, nastavila je svoj program izgradnje jevrejskih naselja neprekidno između 1977. i 1987. i imala za cilj da poveća broj Jevreja koji žive oko Zapadne obale na milion.

Godine 1990. tadašnja izraelska vlada objavila je da ne prihvata granice iz 1967. godine i ubrzala je svoj plan izgradnje jevrejskih naselja na Zapadnoj obali.

U tom procesu, izraelska vlada je izgradila “sigurne” puteve koji prolaze kroz unutrašnje regije Zapadne obale kako bi omogućila ilegalnim jevrejskim naseljima u regiji da stignu jedno do drugog i do drugih izraelskih gradova.

Sa pozivom bivšeg izraelskog premijera Ariela Sharona da se “izgrade naselja širom Zapadne obale” 1996. godine, jevrejska naselja su izgrađena direktno na Zapadnoj obali.

– Ima ukupno 262 jevrejska naselja –

Jevrejsko naselje Kefar Atsiyon na jugu Zapadne obale smatra se prvim jevrejskim naseljem koje je Izrael osnovao neposredno nakon okupacije Zapadne obale i istočnog Al-Qudsa 1967. godine.

Prema Halilu Tufekciju, stručnjaku za jevrejska naselja, postoje 252 jevrejska naselja na Zapadnoj obali i 10 u istočnom Al-Qudsu.

Prema pokretu “Peace Now”, izraelskoj nevladinoj organizaciji poznatoj po svom protivljenju jevrejskim naseljima, jevrejska naselja zauzimaju nešto više od 13 posto površine Zapadne obale.

Ova naselja, rasprostranjena po cijeloj Zapadnoj obali, također ograničavaju slobodu kretanja Palestinaca.

– Oko 690.000 jevrejskih doseljenika –

Dok 1967. godine, kada je Izrael okupirao Zapadnu obalu i istočni Al-Quds, nije bilo nijednog jevrejskog doseljenika, prema riječima Tufekcija, danas na tom području živi 690.000 jevrejskih doseljenika, a samo 230.000 je u istočnom Al-Qudsu.

Dok je broj jevrejskih doseljenika na Zapadnoj obali 1988. godine bio 66.500, kada je proglašena nezavisnost Palestine, ovaj broj je 1993. kada je potpisan mirovni sporazum u Oslu između Izraela i Palestine, dostigao 116.300.

Godine 2000., kada su se strane sastale u američkom gradu Camp Davidu da bi riješile izraelsko-palestinski problem, broj jevrejskih doseljenika na Zapadnoj obali dostigao je 184.000.

Prestankom nastojanja da se riješi izraelsko-palestinski problem 2014. godine, broj ljudi koji žive u jevrejskim naseljima na Zapadnoj obali povećan je na 371.000.

Nakon dolaska Donalda Trumpa na vlast u SAD-u, izraelski premijer Benjamin Netanyahu ubrzao je izgradnju jevrejskih naselja.

– Jevrejska naselja u Gazi –

Izrael je počeo graditi jevrejska naselja na mnogim strateškim tačkama u Gazi 1968. godine.

Izrael, koji je izgradio 19 jevrejskih naselja na površini od 23.000 kvadratnih metara u Pojasu Gaze, anektirao je ova mjesta pod nazivom “sigurna zona”.

Uz sve veći oružani otpor u Gazi, 2003. godine, tadašnji izraelski premijer Sharon iznio je “Plan razdvajanja”, koji je prvi put predviđao evakuaciju jevrejskih naselja u regionu.

Suočen sa velikim oružanim otporom u regionu, Izrael je bio primoran da se povuče iz Gaze evakuacijom i potom rušenjem ilegalnih jevrejskih naselja u Pojasu Gaze 15. juna 2005. godine.

– Perspektiva stranaka o stambenim jedinicama –

Prema Palestincima, jevrejska naselja na Zapadnoj obali i istočnom Al-Qudsu postala su cijeli “kolonijalni sistem” s više puteva, univerziteta, škola i zdravstvenih ustanova nego obična naselja.

Prema međunarodnoj zajednici, jevrejska naselja koja je Izrael izgradio na palestinskim zemljama su “ilegalna” i jedna su od najvećih prepreka na putu ka rješenju o dvije države koje će uspostaviti mir između strana.

Ignorišući pozive da se ne grade jevrejska naselja, Izrael sve korake koje treba preduzeti u tom pravcu smatra “potpunim uklanjanjem Jevreja sa Zapadne obale”.

Palestinska oslobodilačka organizacija (PLO) navodi da su jevrejska naselja izgrađena na palestinskim zemljama “najveća prepreka” na putu ka rješenju o dvije države i naglašava da ta naselja slabe mogućnost postizanja pravednog i trajnog mira u regionu.

Onima koji nisu Jevreji je takođe zabranjeno da žive u jevrejskim naseljima izgrađenim u okupiranom istočnom Al-Qudsu i na Zapadnoj obali.

Mirovni pregovori između Izraela i Palestine prekinuti su u aprilu 2014. jer je Izrael “odbio da prihvati granice iz 1967. godine, pravo na povratak Palestinaca koji su bili podvrgnuti prisilnoj migraciji i završetak izgradnje novih jevrejskih naselja”.

Nakon najnovijih izraelskih napada na Gazu, porast akata nasilja nad Palestincima od strane naoružanih Jevreja na Zapadnoj obali i dalje izaziva reakciju međunarodne zajednice.

akos.ba