Muzej u Tirani: Dokazi o zatvorima iz perioda vladavine diktatora Envera Hodže

Period od skoro pola stoljeća, od 1944. do 1991. godine, koliko je komunizam bio prisutan u Albaniji, i danas je prekriven velom tajne. Albanija je proteklih godina osnovala više institucija čiji je zadatak rasvijetliti period komunističkog režima, tokom kojeg je zemljom vladala čelična ruka diktatora Envera Hodže. Jedna od tih institucija i Nacionalni muzej Albanije u kojem se nalaze dokumenti o zatvorima i logorima iz toga perioda, kroz koje su prošle desetine hiljada Albanaca.

Tokom vladavine Envera Hodže, koja je počela krajem Drugog svjetskog rata i trajala nešto više od 40 godina, desetine hiljada Albanaca je iz vjerskih i političkih razloga bilo zatvarano i mučeno. Kip Envera Hodže u Tirani srušen je 20. februara 1991. godine, što u ovoj zemlji simbolizuje kraj ere komunizma.

Tokom vladavine komunističkog režima širom zemlje bila su 23 zatvora i 48 logora za masovna progonstva. U Albaniji se i danas, 35 godina nakon pada komunističkog režima, prepričavaju sudbine velikog broja stanovnika ove zemlje koji su bili mučeni i ubijani u pomenutim zatvorima širom zemlje.

Prema službenim podacima u zemlji, tokom vladavine komunističkog režima Envera Hodže, najmanje 60.000 stanovnika deportovano je u logore, a tamo je život izgubilo više od 7.000. U istom razdoblju je iz političkih razloga zatvoreno 34.000 građana, od kojih je 984 umrlo u zatvoru, a 6.027 pogubljeno od strane režima. Oko 6.000 albanskih građana se još uvijek vodi kao nestalo.

U albanskom Nacionalnom muzeju u Tirani, koji je osnovan 2012. godine, čuvaju se dokumenti, fotografije i karte koje su dokazi progona i mučenja koje je vršio režim Envera Hodže.

Dio muzeja s pomenutim dokumentima koji nosi naziv “Paviljon komunističkog terora” ima nekoliko odjeljenja gdje se čuvaju historijski artefakti i dokumenti, te podaci o metodama i instrumentima mučenja u zatvorima, progonima vjerskih službenika, pružanju otpora protiv komunizma, mjesta gdje su vršene egzekucije, te u konačnici i podaci o rušenju kipa diktatora Envera Hodže, koji je bio i kraj komunističkog režima.

Direktor muzeja Dorian Koci je u razgovoru s novinarom Anadolu Agency (AA), istakao kako svaki posjetilac ovog muzeja ima priliku upoznati se s komunističkom historijom ove zemlje, kao i da je odjeljenje s pomenutim dokumentima posebno interesantno posjetiocima.

– Progoni vjerskih službenika –

U doba komunizma u Albaniji su na stotine vjerskih službenika pogubljene, mučene i progonjene. Posebnom uredbom koju je vlast donijela 1967. godine, u zemlji su zabranjene sve vjerske aktivnosti, a širom zemlje zatvorene su brojne džamije, crkve, turbeta i tekije.

Prema podacima kojima raspolaže ovaj muzej, nakon 1967. godine zatvoreno je 740 džamija, 608 pravoslavnih crkava i manastira, 157 katoličkih crkava, te 530 turbeta i tekija. Prostori vjerskih objekata korišteni su u druge svrhe. Zaplijenjena je kompletna nepokretna imovina vjerskih zajednica, te je zabranjeno obilježavanje vjerskih praznika.

Direktor muzeja Koci ističe kako je jedan od ciljeva komunističkog režima bio “stvoriti” u Albaniji takozvani ovosvjetski raj, koji je u suprotnosti s svim vjerskim uvjerenjima.

“I prije 1967. godine, predstavnici svih vjerskih zajednica u ovoj zemlji bili su izloženi napadima. U muzeju su prisutna imena svih pogubljenih ili nestalih vjerskih službenika, što je jedan od najkonkretnijih pokazatelja da je to bio stvarni komunizam u Albaniji i kako se nastojalo da se nasiljem uklone sve vjere”, kazao je Koci.

– Rušenje Kipa Envera Hodže –

Antikomunističke proteste u Albaniji pokrenuli su studenti u decembru 1990. godine, a okončani rušenjem kipa Envera Hodže u centru Tirane, koji je tu postavljen 1988. godine. Kip Envera Hodže u Tirani srušen je 20. februara 1991. godine, što u ovoj zemlji simbolizuje kraj ere komunizma.

Rušenje kipa albanskog diktatora bila je jasna poruka narodu Albanija da je komunizam mrtav.

“Padom kipa, pali su i strah, nasilje i teror”, ističe Koci.

Enver Hodža je tokom vladavine bio veliki simpatizer lika i djela lidera SSSR-a Staljina. U eri vladavine Envera Hodže Albanija je postala poprište najradikalnijeg komunističkog režima, koju je on svojom politikom izolirao od odnosa s ostatkom svijeta.

U Albaniji su osnovane brojne institucije sa zadatkom da istraže i rasvijetle period komunističkog režima u toj zemlji, a to su, između ostalih, Agencija za državnu sigurnosnu dokumentaciju (AIDSSH), Institut za integraciju bivših progonjenih političara (IIPP), Muzej “Kuća lišća” u kojem je izložena oprema koju je koristio Direktorat državne sigurnosti ili Sigurimi, i brojne druge…

akos.ba