Čudesno putovanje – porod

Dijete koje okonča svoj razvoj unutar materice, uz Allahovo, dž.š., navođenje i upravljanje, rađa se prelazeći iz jednog okruženja u drugo, sasvim drugačije okruženje. Dok je u materici beba se nalazi unutar ovojnice koja se naziva amnionska membrana i koja je ispunjena amnionskom tekućinom. Potrebe fetusa za hranom i kisikom se obezbjeđuju od strane majke i to posredstvom posteljice i pupčane vrpce. U toj fazi pluća bebe nisu ispunjena zrakom, dakle, nisu aktivna. Zaprimljeni kisik se kroz krvotok bebe distribuira u čitav organizam. Prečišćena (oksidirana) krv koja dolazi od majke se putem otvora zvanog foramen ovale, koja se zatvara odmah nakon porođaja, prebacuje iz desne srčane pretkomore u lijevu, a odatle nastavlja svoj put prema ostatku bebinog tijela. Odmah nakon rođenja, kada beba po prvi put udahne zrak, pluća se pune zrakom, da bi nakon toga sve potrebe za kisikom zadovoljavala kroz respiratorni sistem. U tom trenutku srčani otvor, koji je do tada imao svoju funkciju, se zatvara.

Što se tiče karbondioksida i ostalog otpadnog materijala u krvi, koji se stvara u toku metaboličkih aktivnosti ploda dok još uvijek boravi unutar materice, oni se opet putem pupčane vrpce prebacuju na majku, a zatim se taj materijal izbacuje iz njenog organizma. S druge strane, urin, stolica i dermatološki otpad se konzerviraju u amnionskoj tekućini gdje ostaju bez ikakvog štetnog utjecaja na razvoj fetusa.

Kao što možete i sami primijetiti, okruženje u kome se beba nalazi prije i poslije rođenja je veoma različito. Uprkos tome, do danas se desilo na milijarde porođaja pri kojima pomenuta promjena okruženja nikada nije bila uzrok negativnih posljedica za bebu.

Porođaj

Porođaj predstavlja čin prelaska fetusa iz materičnog okruženja u vanjski svijet, uz Božansko navođenje, i to na kraju trudnoće koja uglavnom traje oko 9 mjeseci. Beba putem porođajnog kanala napušta matericu i upoznaje se sa vanjskim svijetom. Porođajni kanal, gledajući odozgo prema dolje, je sačinjen od tri dijela i to: ulazne zdjelice, srednje zdjelice i izlazne zdjelice. Zdjelica (lat. pelvis) predstavlja područje između stomaka i vanjskih genitalija, a njen krov se formira spajanjem zdjeličnih kostiju.

Što se tiče samog čina poroda on je podijeljen u tri faze. Prva faza, koja traje oko 12 sati, predstavlja vrijeme od početka materičnih kontrakcija pa sve do potpunog otvaranja materičnog grlića. Za vrijeme trajanja trudnoće, grlić materice je zatvoren mukusnim (sluznim) čepom. Na taj način fetus je fiksiran u okviru materice i zaštićen od eventualnih vanjskih infekcija.

Kako se približava vrijeme poroda Allah, dž.š., mijenja položaj fetusa na način da glava bude okrenuta dolje, noge gore, a lice bebe je okrenuto prema desnoj strani majke i na taj način fetus zauzima poziciju u blizini porođajnog kanala. Stručni naziv za ovu poziciju jeste prezentacija (položaj čelom), dok se spuštanje fetusa do samog porođajnog kanala naziva angažman. Kada fetus zauzme ovu poziciju, dakle, kada se „angažira“ za porođaj, počinje prva faza porođaja koju čine kontrakcije i otvaranje. Naravno, beba u toku trudnoće često mijenja položaj u kome se nalazi, s tim što pred sami porođaj uglavnom zauzima poziciju koju smo već opisali. Ovakva pozicija je najidealnija za normalan porođaj kojeg ne prate komplikacije. Zajedno sa kontrakcijama, grlić materice se širi i postaje sve tanji. U posljednjem dijelu ove faze otvaranje će dostići promjer od maksimalno 10 cm.

Ovdje je potrebno skrenuti pažnju na jednu stvar… Kontrakcije nisu ravnomjerno raspoređene u čitavoj materici i možemo reći da su jače u njenim gornjim dijelovima. Na taj način stvara se potisni pritisak na fetus koji tjera grlić materice da se širi, a fetus lakše zauzima poziciju unutar porođajnog kanala. Da su kontrakcije kojim slučajem ravnomjerno raspoređene, fetus se ne bi potiskivao u pravcu porođajnog kanala. Štaviše, takve kontrakcije bi u kasnijim fazama porođaja mogle ugroziti život bebe jer bi materica, poput šake koja se steže, vršila pritisak na fetus. Na početku ove faze, jačina kontrakcije iznosi 0.270,040 kg/cm², dok je kasnije, u aktivnom periodu oko 0,068 kg/cm². U drugoj fazi poroda pune kontrakcije imaju jačinu od oko 0,0950,108 kg/cm². Dakle, pravilan raspored kontrakcija na nivou materice kao i njihova jačina igraju vrlo važnu ulogu za život bebe, a indirektno i za život majke.

Struktura zdjeličnih kostiju koje čine porođajni kanal se razlikuje od jednog do drugog živog bića. Kada je riječ o ljudima, porođajni kanal je veoma uzak. Na njegovom najširem mjestu prečnik u pravcu desno-lijevo iznosi 12 cm, a u pravcu naprijed-nazad 11 cm. Što se tiče dimenzija glave kod fetusa, ona na najširem mjestu ima prečnik od 13,5 cm, dok na najužem ta dužina iznosi 9,5 cm. Logikom stvari može se zaključiti kako je nemoguće da glava fetusa prođe kroz kanal dimenzija 12×11 cm, međutim, u toku porođaja fetus izvodi manevre koji mu omogućavaju da prođe porođajnim kanalom bez ikakvih štetnih posljedica. Dakle, na samom početku nove faze glava bebe se nalazi odmah do ulaza u porođajni kanal.

Početkom druge faze kontrakcije postaju sve jače i beba se potiskuje prema dolje. Ove kontrakcije su jače negu u prvoj fazu i opet su izraženije u gornjim dijelovima materice. Donji dio materice postaje elastičniji, što omogućava lakše kretanje fetusa. Srednja zdjelica predstavlja najuži dio porođajnog kanala i, zbog nemogućnosti širenja koštane strukture u tom području, potrebno je da beba prođe kroz kanal u položaju tijela koji zauzima najmanje mjesta. U tom trenutku glava i tijelo fetusa se dovode u najpodobniju poziciju za prolazak kroz kanal. Najuži dio bebine glave predstavlja prostor između vrata i tjemena. Da bi beba upravo tim dijelom ušla u kanal, glava bebe se potiskuje u pravcu tijela (fleksija), nakon čega se rotira nazad za nekih 90 stepeni. U tom trenutku, lice koje je u prvoj fazi bilo usmjereno prema desnoj strani majke okreće se unazad. Na taj način se omogućava istiskivanje bebe kroz najuži dio porođajnog kanala, gdje se glava fetusa usmjerava prema stražnjem dijelu kanala. Nakon toga preostaje da glava prođe kroz izlaznu zdjelicu koja predstavlja završni dio porođajnog kanala. S obzirom da se izlazna zdjelica nalazi isturenije u odnosu na srednju zdjelicu, glava bebe se pomjera unazad (ekstenzija). U tom položaju, glava vrlo lahko napušta porođajni kanal.

Nakon glave ramena predstavljaju sljedeću važnu tačku jer u tom položaju širina ramena je veća u odnosu na šupljinu porođajnog kanala. U tom trenutku glava i tijelo bebe se rotira za 90 stepeni ulijevo kako bi se obezbijedio položaj u kome ramena prolaze najužim dijelom kroz kanal. Nakon što ramena napuste porođajni kanal, ostatak tijela bez poteškoća napušta porođajni kanal. Kompletan ovaj zahvat traje u prosjeku 1-2 sata. Odmah nakon toga beba po prvi put udiše zrak. Zatim se reže pupčana vrpca, nakon čega se prekida svaka organska veza između majke i bebe.

Nakon rađanja bebe, započinje treća porođajna faza. U toj fazi se izbacuju dijelovi posteljice koji se ljušte, kao i sama posteljica i pupčana vrpca koje su u toku trudnoće služile za ishranu djeteta. U toku 10 minuta, koliko ova faza obično traje, materične kontrakcije se još uvijek nastavljaju. Na taj način se smanjuje materica koja je narasla za vrijeme trudnoće, a krvni sudovi koji se nalaze u mišićnom tkivu materice se pritišću uz pomoć grčeva što dovodi do prekida krvarenja. Na kraju te faze kompletan porođajni materijal napušta majčinu utrobu čime se dolazi do zdravog okončanja porođajnog procesa i za majku i za bebu.

Ovom prilikom smo se dotakli samo nekoliko komplikovanih mehanizama porođajnog procesa koji predstavljaju krasan dokaz Allahovog, dž.š., upravljanja u jednom savršenom i nepogrešivom skladu. Tokom prolaska fetusa kroz porođajni kanal on zauzima tako nevjerovatne položaje da je nemoguće pomisliti da to beba radi svjesno. Ali Milostivi i Samilosni Allah, d.š., koji najbolje poznaje stvari i koji je milostiv prema svojim stvorenjima, navodi ih i upravlja njima, čine da čak i oči koje ne vide mogu odraditi jednu tako kompleksnu radnju.

Što se tiče samog čina porođaja, on je podijeljen u tri faze. Prva faza, koja traje oko 12 sati, predstavlja vrijeme od početka materičnih kontrakcija pa sve do potpunog otvaranja materičnog grlića. Za vrijeme trudnoće grlić materice je zatvoren mukusnim (sluznim) čepom. Na taj način fetus je fiksiran u okviru materice i zaštićen od eventualnih vanjskih infekcija. Kako se približava vrijeme poroda Allah, dž.š., mijenja položaj fetusa na način da glava bude okrenuta dolje, noge gore, a lice bebe je okrenuto prema desnoj strani majke i na taj način fetus zauzima poziciju u blizini porođajnog kanala.

novovrijeme.ba