Sulejman Šarac – reis-ulema koji nije bio po volji austrougarskog režima
Reisu-l-ulema Sulejman Šarac, rođen je u Stocu 1850. godine. Osnovno obrazovanje stekao je u rodnom mjestu, gdje je završio i hifz, pred poznatim hodžom Žujom. Dalje školovanje nastavio je u Carigradu i završio ga 1878. godine. U domovinu se vratio 1879. godine i odmah biva imenovan za bihaćkog muftiju.
Na toj dužnosti ostao je sve do 1887. godine. Svojim znanjem i radom brzo se afirmisao, kao vrstan i perspektivan alim, što je bila lijepa preporuka da bude postavljen za profesora novoosnovane Šerijatske sudačke škole u Sarajevu.
Nešto kasnije postaje i direktor te škole. Zahvaljujući baš njemu, njegovim stručnim i organtzatorskim sposobnostima, ova škola brzo prerasta u najuredeniju instituciju tog vremena. Svršenici ove škole, sticali su tu solidno znanje u vjerskim i svjetovnim naukama.
Protivnik novog režima
Sulejman ef. Šarac stavio se na stranu pokreta za vjersku i vjersko prosvjetnu autonomiju Bosne i Hercegovine. Zbog toga mu je Monarhija teško zamjerila i tadašnja Zemaljska vlada premjestila ga je na Vrhovni šerijatski sud. Međutim, to ga nije pokolebalo. Sa svojim saborcima Munib ef. Korkutom i Salih ef. Alajbegovićem podnosi čuveni “Takrir” kojim se caru i kralju Franji Josipu l u pogledu davanja menšure osporava suverenitet, što ga je koštalo prijevremenog odlaska u penziju. Njegovu odlučnost i hrabro držanje, u ovoj složenoj i delikatnoj situaciji, muslimanski svijet nije zaboravio.
Njegov ugled i popularnost naglo su porasli, pa je nakon izvojevane pobjede za vjersku i vjersko prosvjetnu autonomiju jednoglasno izabran za reisu-l-ulemu. Na ovaj položaj došao nakon stečene vjersko-prosvjetne samostalnosti bosanskohercegovačkih muslimana, kada je Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini poslije uporne borbe dobila svoj Autonomni statut koji je stupio na snagu 1. maja 1909. godine.
Ovaj Statut je određivao da izborno tijelo traži izdavanje menšure od Islamskog mešihata u Istanbulu, ali da Mešihat ne utiče na izbor. Njegov izbor nije bio po volji Austrougarskoj monarhiji, iako je bila prinuđena da ga prizna, ona je raznim smicalicama, od samog početka, nastojala da mu onemogući rad. Na kraju ga je, nakon dvogodišnjeg rada, prisilila da podnese ostavku i to preko one iste Hodžinske kurije koja ga je prije tri godine u trećem krugu glasanja jednoglasno izabrala.
Primoran na mirniji život zbog neposlušnosti
Nakon ovih dešavanja posvetio se porodici i mirnijem životu, kao i iščitavanju istočne literature. Važno je istaknuti da su vazovi i predavanja Sulejman ef. Šarca bili veoma posjećeni, te da je zbog toga Begova džamija često bila premala da primi sve one koji su željeli da uživaju u poučnim predavanjima ovog istaknutog intelektualca.
Hafiz Sulejman ef. Šarac spada u svijetle ličnosti bošnjačke prošlosti. Umro je u Sarajevu 27. decembra 1927. godine i pokopan je na groblju Grlića brdo kod Sarajeva.
Za Akos.ba piše: Admir Lisica
