Najstariji defter darova Mekki i Medini izložen prvi put u Gazi Husrev-begovoj biblioteci

U povodu nadolazećeg Kurban-bajrama, Gazi Husrev-begova biblioteka u Sarajevu po prvi put javnosti predstavlja najstariji poznati Ṣurre defter na svijetu – dragocjenu knjigu evidencije darova i vakufskih sredstava koje je Osmansko Carstvo slalo u Mekku i Medinu pred hadž.

Rukopis potiče iz 1617/18. godine i čuva se pod signaturom A-4950_TO. Defter je raskošno uvezan, s carskim pečatom – tugrom, i ukrašen tradicionalnim ebru motivima na unutrašnjim koricama.

Ove donacije bile su dio svečanog carskog konvoja poznatog kao Ṣurre Alayı, koji je iz Istanbula kretao ka svetim gradovima uoči hadža. Središnji dio karavane bio je Mahmil – simbolična škrinja u obliku piramide, prekrivena ukrašenim platnom, koja je sadržavala kisvu (ogrtač za Kabu), pokrivač za Poslanikov mezar u Medini, pismo sultana i vreće sa zapečaćenim novcem.

– Defter detaljno bilježi prihode iz 40 vakufa namijenjenih stanovnicima Medine, pod strogim nadzorom carskih vlasti – istakao je Emrah Seljaci, uposlenik Osmanskog arhiva GHB i autor izložbe.

U defteru su popisani primaoci donacija: džemati, mudžaviri (stalni ibadeti), derviške tekije, mektebi i medrese. Zabilježeno je čak 769 korisnika, uključujući i žene te ljude iz cijelog muslimanskog svijeta – od Rumelije i Sirije, do Bagdada, Jemena, Indije i Perzije.

Ovaj dokument ne samo da svjedoči o bogatoj islamskoj tradiciji, već i o snažnim historijskim vezama između Osmanskog Carstva i svetih gradova, potvrđujući ulogu Sarajeva kao čuvara vrijedne kulturne baštine.

Akos.ba

foto:preporod.info