Proizvodnjom hrane u gradovima bavi se blizu 800 miliona ljudi, koji ukupno proizvode oko 15 odsto svjetske hrane.
Iako se ova aktivnost uglavnom odvija u gradovima zemalja u razvoju (u Africi, Aziji i Južnoj Americi) njen značaj je ogroman i u zemljama sa ubrzanim rastom. Tako na primjer, kineski grad Šangaj, koji prema popisu iz 2000-te godine ima oko 17 miliona stanovnika, dobija sa svoje urbane i peri-urbane teritorije oko 60% gradskog povrća, 100% mlijeka, 90% jaja i 50% potrebnih količina mesa.
Tranzicija ka proizvodnji hrane u gradovima sve je prisutnija i u razvijenom dijelu svijeta: u Britaniji je dozvoljeno držanje koka-nosilja (u kavezima) u baštama gradskih porodičnih kuća; lokalna uprava u jednom belgijskom gradu ponudila je svojim građanima potpuno besplatno kavez sa po dvije koke-nosilje – sa jedinom obavezom da ih hrane organskim smećem iz porodične kuhinje (da se smanje količine komunalnog otpada); u njemačkim i britanskim gradovima mogu se vidjeti košnice sa pčelama u baštama privatnih kuća, ali i na krovovima gradskih solitera, na ravnim krovovima visokih zgrada u američkim gradovima (čak i na njujorškom Menhetnu) ljudi uzgajaju organsko povće, drže kokoši u kavezima i uzgajaju pčele, a postoje i restorani koji isključivo služe hranu proizvedenu u gradu.
I pored izuzetnog značaja ove aktivnosti na obezbeđivanju hrane za dio gradskog stanovništva, kao i njenog značaja u reciklaži gradskog smeća organskog porijekla, lokalne vlasti najčešće zabranjuju proizvodnju hrane u gradovima ili se prema njoj odnose kao prema nužnom zlu.
Urbana poljoprivreda je važan dio koncepta lokalizacije hrane i neophodan sastojak modela Održivih gradova, pa zato interes za njom raste u svim djelovima svijeta.
Njome se obavlja produktivna reciklaža organskog smeća u gradovima i proizvodi zdrava organska hrana (koja u proizvodnji traži više ljudskog rada), skraćuje transport između mjesta proizvodnje hrane i mjesta njene, podiže nivo ekonomskih aktivnosti u gradovima i stvaraju nova radna , a ozelenjavanjem gradskih površina (raznim biljnim usjevima) smanjuje se efekat već ispuštenog ugljen-dioksida.
Više od jedne trećine hrane u bogatim zemljama završi kao smeće. Veći dio gradskog smeća je zapravo organskog porijekla pa njegovo sakupljanje, iznošenje i deponovanje troše značajan dio sredstava iz gradskog budžeta.
Raspadanjem organske materije na deponijama stvara se metan, gas koji utiče na globalno zagrevanje i promjenu klime i koji je, kao gas sa efektom staklene bašte trideset puta štetniji od ugljen-dioksida.
Reference:
- Urban Agriculture
- The International Development Research Centre: Growing better cities/Part 1. The Issue
- RUAF Foundation – Resource Centres on Urban Agriculture and Food Security
Ratko Karolić
