Prije 92 godine rođen Hajrudin Šiba Krvavac, majstor filmskog spektakla

Svojom snažnom autorskom ličnošću spojenom s rijetkom zanatskom vještinom i smislom za spektakl i akciju u funkciji emotivnog angažovanja publike, a ne slavljenja ove ili one ideologije, Šiba je autor koji je donio potpuno novu vrijednost u ex-yu i bh. kinematografiju.

Krvavac se režijom počeo baviti nakon Drugog svjetskog rata i upravo je taj period ostavio dubok trag na njega. Snimio je oko četrdeset uradaka, dokumentarnih filmova, tv-serija, kratkih i dugometražnih filmova. Napisao je i preko dvadeset scenarija. Svi njegovi igrani filmovi u regiji, ali i šire, imaju kultni status. “Valter brani Sarajevo”, koji je snimio 1972. godine, bio je najgledaniji film u Kini, a film “Most” je prodat u skoro sve zemlje svijeta. Samo ovi podaci ukazuju na to koliko je Šibin filmski opus imao doprinosa i ostavio traga na bh. kinematografiju.

Njegov dar za precizno pričanje filmske priče je bio vidljiv već u njegovim ranim dokumentarnim filmovima što je postalo osnovna crta kasnijih dugometražnih filmova koje je režirao. Svi njegovi filmovi su akcioni i imaju temu Drugog svjetskog rata. Za svoju filmsku naraciju puno duguje stripovima i američkim akcionim filmovima, naročito vesternima, s maštovitom kombinacijom akcije i emocija, ličnih drama i epskih tragedija, idealizovanih heroja i psiholoških ispitivanja, ponekad s dozom humora. Zbog svog filmskog stila, Krvavac je ponekad uspoređivan s američkim oskarovcem Howardom Hawksom. U najkraćem, ono što je Šiba radio bila je čista filmska umjetnost.

Mnogi se slažu da je Šiba jedini režiser akcionih filmova u punom smislu te riječi na prostoru bivše Jugoslavije, utemeljitelj i svojevrstan predstavnik cijelog jednog filmskog žanra, poznatog kao “partizanski vestern”. Njegovi filmovi predstavljaju kontinuitet modernog filmskog izraza u estetskom i svakom drugom umjetničkom segmentu, zbog čega i jesu kulturno blago Bosne i Hercegovine.

Šiba je od 20. aprila do 1. oktobra 1949. godine bio zatvoren na Golom otoku, političkom zatvoru za vrijeme Jugoslavije, nakon razlaza tadašnjih sovjetskih i jugoslavenskih lidera. No, Šiba nikada nije govorio o tome.

Iako mu je tokom agresije na BiH bilo ponuđeno da to uradi, Šiba je odbio napustiti rodni grad. Preminuo 11. jula 1992. godine u opkoljenom Sarajevu.

Povodom Šibinog rođenadana, danas će u Sarajevu biti obilježen i Dan Hajrudina Šibe Krvavca, u organizaciji Udruženja rediteljica i reditelja Bosne i Hercegovine, na čelu sa predsjednikom Udruženja Dinom Mustafićem.

U sarajevskom kinu Meeting Point o Šibinom filmu “Diverzanti”, snimljenom 1967. godine u crno-bijeloj tehnici, govorit će poznati istraživač Nebojša Jovanović, a poslije predavanja bit će prikazan film “Diverzanti”. Također za večeras je planirano da se i premijerno predstavi i monografija o Šibi.

Akos.ba