Gdje su muslimani na Šangajskoj listi?

Dana 15. avgusta ove godine objavljena je uticajna rang lista svjetskih univerziteta za 2018. godinu. Schanghai Ranking Consultancy, nezavisna organizacija za istraživanje u oblasti visokog obrazovanja, od 2009. godine objavljuje godišnje listu od najboljih 500 univerziteta na svijetu.Ta lista poznata je kao Academic Rankig of World Universities (ARWU).

Metodologija

Univerziteti su rangirani na osnovu nekoliko pokazatelja akademskog ili istraživačkog rada. Tu se uzimaju u obzir: dobitnici Nobelovih nagrada ili Fieldsovih medalja (jedno od najvećih svjetskih priznanja za matematičare) sa tog univerziteta, citiranost nastavnika, radovi objavljeni u Nature i Science, radovi indeksirani u najvažnijim indeksima i per capita akademska postignuća institucije. Ova metodologija forsira tzv. istraživačke univerzitete (research universities), gdje je naglasak na naučno-istraživačkom radu nastavnika i postdiplomaca, u odnosu na tzv. nastavne univerzitete (teaching universities), gdje je naglasak na nastavi i dodiplomskom studiju.

Najboljih deset

Najboljih deset univerziteta čine američki i britanski univerziteti: Harvard, Stanford, Cambridge, Massachusetts Institut za tehnologiju, California- Berkley, Princeton, Oxford, Columbia, California Institut za tehnologiju i Chicago.

Najbolje rangirani univerziteti iz muslimanskih zemalja

Najbolje rangirani univerziteti iz muslimanskih zemalja su: Univerzitet kralja Abdulaziza, Saudijska Arabija (101-150), Univerzitet kralja Sauda, Saudijska Arabija (101-150), Univerzitet kralja Abdullaha za nauku i tehnologiju, Saudijska Arabija (201-300), Univerzitet Kralja Fahda za petrolej i minerale, Saudijska Arabija (301-400), Univerzitet Malaya, Malezija (301-400), Teheranski univerzitet, Iran (301-400), Amirkabir univerzitet za tehnologiju, Iran (401-500), Kairski univerzitet, Egipat (401-500), Istanbulski univerzitet, Turska (401-500), Univerzitet za nauku, Malezija (401-500). Dakle, ukupno 10 univerziteta iz muslimanskih zemalja je među prvih 500 univerziteta na svijetu.
Ono što je vidljivo iz ovog rangiranja je vođstvo saudijskih univerziteta. Očigledno je povećano državno ulaganje u nauku donijelo rezultate. Od ostalih arapskih zemalja jedino je Kairski univerzitet među najboljih 500. Od nearapskih muslimanskih zemalja, kako se očekivalo, u ovoj grupi su Malezija, Turska i Iran. Ono što je vidljivo jeste, takođe, da među 500 najbolje rangiranih univerziteta nije nijedan sa oznakom „islamski“, što je pokazatelj državnog (ne)ulaganja u ove univerzitete i njihove naučne (ne)djelotvornosti.
Ovakvo stanje sa univerzitetima muslimanskog svijeta izraz je dugogodišnjeg odnosa prema nauci i istraživanju. Taj odnos najbolje ilustruju sljedeći podaci: godine 2005. Univerzitet Harvard je objavio više naučnih radova neko 17 arapskih zemalja zajedno; cijeli muslimanski svijet do sada je imao dva dobitnika Nobelove nagrade u hemiji i fizici i to su bili naučnici koji su se odselili na Zapad; 57 država članica OIC troše 0.81% bruto domaćeg proizvoda (GDP) na istraživanje i razvoj dok SAD troše 2.9% a Izrael 4.4% (The Economist, 26. januar 2013.)
Muslimanske zemlje koje su promijenile ovu politiku napredovale su na ljestvici najboljih univerziteta na svijetu. One su mogle da izgrade potrebnu infrastrukturu univerziteta, pooštre kriterije upisa studenata, angažuju svjetske stručnjake iz zemlje i inostranstva koji su povećali mjesto univerziteta na ljestvici, finansiraju naučno-istraživačke projekte, uključe se u svjetsku proizvodnju znanja i itd.

Gdje smo mi?

U najboljih 500 iz cijelog regiona bivše Jugoslavije jedino je zastupljen Univerzitet u Beogradu (301-400). Ovaj pokazatelj šalje veoma jasnu poruku osnivačima i upravama univerziteta u regionu: osigurati dovoljno fondova za naučno-istraživački rad, osigurati neophodne uslove uključujući jačanje biblioteka i informatičkih centara, uspostaviti ravnotežu između nastavnog i naučno-istraživačkog rada i promociju istraživača.
Što se tiče islamskih univerziteta poruka za njihove osnivače jeste: povećajte fondove za ove univerzitete, osigurajte ima akademsku autonomiju i napredovanje akademskog osoblja na osnovu naučno-istraživačkog rada. Za akademsko osoblje na ovim univerzitetima ta poruka je: manje držati nadahnute govore o značaju nauke u islamu a više objavljivati u publikacijama koje prate referentne baze podataka.

preporod.com