Znate li da su muslimani izumili oralnu anesteziju?
Ljekari iz muslimanskog svijeta su prije više od hiljadu godina poznavali tajne hirurgije, te praktično obavljali različite zahvate iz ove medicinske oblasti poput amputacija, odstranjivanja tumora, tonzilektomija.
Takav visok nivo hirurškog umijeća nije bilo moguće postići bez određenog vida olakšanja boli kod pacijenta.
Postoje brojni dokazi da su muslimanski liječnici primjenjivali sedative i analgetičke pripravke prije obavljanja operacija. Tako se u Ibn Sinaovom Kanunu navodi slijedeće: „Pacijent kojem je potrebno odstraniti određeni organ mora da popije napitak spravljen od mandragore i drugih uspavljujućih biljaka“. Među ostale biljke koje su korištene s tom svrhom se ubrajaju i indijski kanabis, te opijum.
Zapadni autori navode da je prvu operaciju obavljenu pod inhalacijskom anestezijom obavio Amerikanac C.W. Long tek 1845. godine. Međutim, istina je daleko od toga. Najmanje 600 godina prije Longa, muslimanski hirurzi su obavljali na stotine sličnih operacija. Ez-Zehravi i Ibn Zuhr, obojica iz Endelusa, su takve operacije vršili uz pomoć tzv. ‘anestezijskih spužvi’ natopljenih s narkotikom, a koje su stavljane na lica pacijenata tokom zahvata.
Muslimanskim naučnicima se pripisuje otkriće inhalacijske anestezije zbog korištenja takozvane „uspavljujuće spužve“. To otkriće je zasluga velikog naučnika Ibn Sinaa.
Sigrid Hunke ovo otkriće opisuje na slijedeći način: „Medicinska nauka je došla do velikog i veoma značajnog otkrića, a radi se o korištenju opće anestezije za hirurške intervencije, a kako je samo jedinstvena, efikasna i milosrdna za pacijente bila ta muslimanska anestezija!
Veoma se je razlikovala od pića koje su morali ispijati pacijenti liječeni od strane Indijaca, Rimljana i Grka. Bilo je nekih pokušaja da se otkriće anestezije pripiše Italijanu ili Aleksandrijcu, ali istina je i historija to potvrđuje, da je korištenje anestezijske spužve čista muslimanska tehnika koja nije prije njih bila poznata. Spužva bi se prije primjene uranjala i ostavljala da odstoji u mješavini kanabisa, opijuma, hyoscyamusa i biljka zvane Zoan“. (Sigrid Hunke, “Allah Sonne Uber Abendland, Unser Arabische Erbe”, drugo izdanje, The trading Office, Beirut, 1969., str. 279-280)
Izvor: irfi.org
Za Akos.ba pripremio: Nedim Botić
