Jeste li znali da je „na točkovima“ najviše meda?

Narodna i pčelarska poslovica o kojoj bi se moglo mnogo raspravljati da je najviše meda na točkovima ukazuje na to da bi pčelari koji ne čekaju da nešto procvjeta, nego pčele sele tamo gdje  je trenutno paša, mogli imati više prinosa meda i različite vrste meda. To naravno sa sobom nosi mnogo rizika.

Prilikom nomadskog ili mobilnog pčelarenja pčele dolaze u kontakt sa drugim košnicama čime se povećava rizik od širenja bolesti. U praksi se često dešava da pčelar na ispašu odveze zdrava društva a vrati ih sa različitim oboljenjima.

Svaka selidba izaziva stres kod pčela koji na neki način utiče na dezorjentaciju ali i gubitak dijela pčela posebno ako se pažljivo ne zatvore svi otvori i ne osigura adekvatna ventilacija.

Sljedeći izazov za nomadskog pčelara je vrijeme. Pčelar planira da na određenoj paši iskoristi na primjer bagrem. Vrijeme se promijeni, vremenski uslovi budu nepovoljni, bagrem ne zamedi i pčelar tako ostane “kratkih rukava”.

Za prevoz pčela je potrebno vozila, prikolica, gorivo, dozvola, fizički rad. Sve su to troškovi koje planirani prinosi meda moraju opravdati.

Selidba pčela mora biti prijavljena. Pčelar dolazi na manje poznato mjesto gdje potencijalna nesavjesna upotreba pesticida u novom okruženju također može donijeti štetu pčelaru.

Nerijetko su košnice u nomadskom pčelarenju meta vandalima, kradljivcima ali i divljim životinjama.

Zbog svih ovih razloga pčelar mora dobro „izvagati“ i odlučiti se za selidbu onda kada mjesto u kome boravi više nema značajnije paše, kada pouzdano ima informaciju o produktivnoj paši sa minimalnim rizicima i kada iz iskustva zna da će selidba biti financijski i logistički opravdana.

Poslovica stoji, nomadski pčelari vrcaju više meda ali moraju biti dobro organizovani, moraju imati znanje o medonosnim biljkama i terenu na koji dolaze i znaju kako rizike svesti na najmanji mogući nivo.

Vrijedi podsjetiti pčelare i na član 6. i 7. Pravilnika o pčelarstvu (Službene novine FBiH 31/18) koji govore o smještaju pčelinjaka i uslovima smještaja.

Pčelar je dužan postaviti pčelinjak tako da pčele ne smetaju najbližim susjedima, prolaznicima, stoci i javnom prometu. Ako su pčele na ispaši postavljene u blizini kategorisanog puta, potrebno je, lijevo i desno od fronta postavljenih košnica, staviti ploče dimenzije ne manje od 500 x 500 mm sa naznakom: “Pažnja! Pčele na ispaši”. Svaki pčelinjak mora biti uvijek na vidljivom mjestu obilježen oznakom za obilježavanje pčelinjaka

Stacionirani i seleći pčelinjak mora se postaviti na udaljenosti najmanje:

1. a) 100 metara od proizvođačkih i prerađivačkih pogona i javnih objekata (škole, vrtići, igrališta…)
2. b) 20 metara od kategorisanog puta ili granice susjedne parcele, odnosno najmanje 10 metara ako između pčelinjaka i kategorisanog puta, postoji prepreka visine 2,20 metra (zid, objekat, gusto zasađena stabla, živa ograda, ograda bez otvora i drugo),
3. c) 500 metara od prvog susjednog pčelinjaka u nenaseljenom području,
4. d) 100 metara od prvog susjednog pčelinjaka, koji se nalazi u naseljenom mjestu,
5. e) ako u pčelinjaku ima više od 40 pčelinjih zajednica udaljenost od izletne strane do ruba kategorisanog puta ili međe tuđeg zemljišta mora biti najmanje 50 metara. Iznimno, udaljenost od susjednog pčelinjaka može biti i manja ako se pčelari susjednih pčelinjaka ili vlasnici susjednih parcela o tome pisano saglase.                                                                                                                                                                                                                                                                 Stacionirani i seleći pčelinjak se može postaviti u zaštićenom području pod uslovima koje odredi upravljač zaštićenog područja. Iznimno, stacionirani pčelinjak se može postavljati u gusto naseljenoj gradskoj zoni, uz saglasnost općinske službe.

Zakon o pčelarstvu u RS-u propisuje slična ograničenja:

Minimalna udaljenost pčelinjaka od stambenih zgrada, poslovnih prostorija, objekata za stoku, javnih puteva i tuđih zemljišta mora biti veća od 20 metara vazdušne linije, osim ako se radi o vlastitim objektima pčelara gdje ova udaljenost može biti i manja.

(Minimalna udaljenost pčelinjaka od predškolske ili školske ustanove, internata i igrališta mora biti veća od 100 metara vazdušne linije, a izlazna strana pri smještaju pčelinjaka ne smije biti okrenuta prema stambenim zgradama, poslovnim prostorijama, predškolskim i školskim ustanovama i internatima.

Minimalna udaljenost pčelinjaka od proizvođačkih i prerađivačkih pogona i turističkih objekata tokom turističke sezone mora biti veća od 300 metara vazdušne linije.

Minimalna udaljenost pčelinjaka od autoputa, željezničke pruge i aerodroma mora biti veća od 50 metara vazdušne linije, a izlazna strana na košnici ne smije biti okrenuta prema autoputu, željezničkoj pruzi i aerodromu.

Minimalna udaljenost između dva pokretna pčelinjaka mora biti veća od 200 metara

međusobne udaljenosti vazdušnom linijom i 300 metara između stacioniranog i pokretnog pčelinjaka.

Minimalna udaljenost između pčelinjaka i selekcijskog centra mora biti veća od tri kilometra vazdušne linije.

Na vidnom mjestu pčelinjaka treba da stoji tabla sa imenom i prezimenom vlasnika pčelinjaka, adresom i brojem telefona.

Na kraju, dragi pčelari, želim vam pune košnice meda, zdrave i jake zajednice i prijatan boravak u prirodi.

Za akos.ba piše: Ekrem Čelebić, diplomirani inžinjer poljoprivrede