Godišnjica smrti Avde Palića – komandanta odbrane Žepe

Na današnji dan, 5. septembra, navršava se još jedna godina od smrti Avde Palića, komandanta odbrane enklave Žepa, koji je ubijen 1995. godine nakon zarobljavanja od strane Vojske Republike Srpske. Njegovo ime ostaje simbol herojstva, hrabrosti i tragične sudbine jednog od najčasnijih boraca Armije Republike Bosne i Hercegovine.

Život i početak rata

Avdo Palić rođen je 4. aprila 1958. godine u selu Krivača kod Žepe. Tokom školovanja u Sarajevu upoznao je suprugu Esmu, s kojom se kasnije nastanio u Vlasenici, gdje je radio kao nastavnik u srednjoj školi. Početak rata zatekao ih je u Žepi, gdje su otišli u posjetu za Bajram 1992. godine. U tom periodu, Avdin otac Murat Palić umire od srčanog udara nakon što je, poput mnogih Bošnjaka, bio prisilno protjeran.

Sa izbijanjem agresije na Bosnu i Hercegovinu, Avdo Palić odlučuje ostati u Žepi i organizirati otpor agresoru. Tokom tri i po godine opsade, Žepa je bila pod stalnim napadima nadmoćnijih snaga VRS, ali zahvaljujući hrabroj odbrani, enklava se dugo držala. Tokom rata, Avdo i Esma se vjenčavaju i dobijaju dvije kćerke – Semru i Nejru.

Zarobljavanje i ubistvo

Dana 27. jula 1995. godine, tokom pregovora s predstavnicima UN-a o evakuaciji civila iz zaštićene zone Žepa, Palić je zajedno s Mehmedom Hajrićem i Amirom Imamovićem, članovima ratnog Predsjedništva Žepe, zarobljen u kampu UNPROFOR-a u Bokšanici. Svi su kasnije nestali, a njihova tijela su godinama kasnije pronađena i identifikovana.

Palić je 4. augusta odveden u tajni vojni zatvor u Bijeljini, a dan kasnije, 5. septembra 1995. godine, prema naređenju iz Glavnog štaba VRS, odveden je iz zatvora i ubijen. Lokacija njegovog ubistva nikada nije zvanično potvrđena, ali prema forenzičkim nalazima, ubijen je pucnjem u glavu iz neposredne blizine, najvjerovatnije s leđa.

Potraga za tijelom i identifikacija

Palićevi posmrtni ostaci pronađeni su u masovnoj grobnici u Vragolovima kod Rogatice, zajedno s još osam žrtava. Ekshumacija je izvršena 3. novembra 2001. godine, ali tadašnja DNK analiza nije dala dovoljno snažne rezultate za pouzdanu identifikaciju. Njegovo tijelo je privremeno sahranjeno kao NN osoba na mezarju u Visokom.

Tek 2009. godine, ponovljena DNK analiza pokazala je 99,99% podudarnosti s uzorcima njegove djece i sestre, čime je konačno potvrđeno da se radi o Avdi Paliću.

Simbol otpora i borbe za pravdu

Avdo Palić ostaje trajni simbol hrabrog otpora i moralnog dostojanstva. Njegova sudbina reflektira tešku i često zanemarenu borbu branilaca enklava poput Žepe i Srebrenice, kao i neuspjeh međunarodnih snaga da zaštite civile pod njihovom nominalnom zaštitom.

Sjećanje na Palića ne blijedi – njegov život i smrt podsjećaju na cijenu slobode i važnost borbe za istinu, pravdu i ljudsko dostojanstvo.
Akos.ba