Izložba o opsadi Sarajeva “Pazi snajper!” gostuje u Beogradu

U Beogradu, glavnom gradu Srbije, u utorak će biti otvorena izložba “Pazi snajper!” Historijskog muzeja Bosne i Hercegovine. Otvorenje će biti upriličeno u 19 sati u prostoru Endžio Hab, prenosi Anadolu Agency (AA).

Izložba je nastala kao rezultat istraživanja fotografa Paula Lowa, koji je za vrijeme opsade Sarajeva napravio značajan doprinos dokumentiranju rata, i Historijskog muzeja BiH koji već deceniju muzeološki proučava opsadu.

Izložba je tokom 2022. godine bila na stalnoj ekspoziciji muzeja, povodom obilježavanja 30 godina od početka opsade Sarajeva. Ova izložba je drugo gostovanje Historijskog muzeja BiH u Beogradu. Naime, 2018. godine je predstavljena stalna postavka “Opkoljeno Sarajevo”.

“Aleja snajpera” je jedan od zloglasnih termina opsade Sarajeva 1992-1995. godine. Epicentar aleje je u neposrednoj blizini Historijskog muzeja BiH. Zona ulice Zmaja od Bosne, preko Zemaljskog muzeja BiH do zgrade Parlamentarne skupštine je bila pod stalnim nadzorom snajperskih gnijezda smještenih u neboderima u naselju Grbavica, a rijeka Miljacka je u toj zoni bila linija razgraničenja.

Ova izložba historiografski i geografski dekonstruiše “aleju snajpera” kroz široku lepezu muzeološkog diskursa: kroz 3D model (Projekt V Arhitektura), izvještaje Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju, izjave očevidaca…

Fotografi Ron Haviv, Rikard Larma, Paul Lowe, Enric Marti i Gervasio Sanchez kroz objektiv bilježe scene “aleje snajpera”, koje su predstavljene na izložbi. Izložbu čini i multimedijalna instalacija Paula Lowea te umjetnički radovi domaćih i međunarodnih umjetnika (Adela Jušić, Vladimir Miladinović i Paul Coldwell).

U Beogradu će biti premijerno predstavljen i rad “SNAJPER” Vladimira Miladinovića, zasnovan na balističkom izvještaju o snajperskim dejstvima tokom opsade Sarajeva i civilnim žrtvama stradalim od snajperskih napada. Miladinović koristi metodu iscrtavanja arhivskog materijala i gradi seriju radova koji svjedoče o ratovima na prostoru bivše Jugoslavije devedesetih godina prošlog vijeka.

U “aleji snajpera” je 18. novembra 1994. godine ubijen sedmogodišnji dječak Nermin Divović. Priča o Nerminu predstavlja izuzetno važan dio muzejske kolekcije, ali i postavke “Pazi snajper!” te pokazuje kako Historijski muzej BiH učestvuje u procesima suočavanja sa prošlošću.

Istraživanje i produkcija izložbe je podržana kroz grant Balkan Investigative Reporting Network (BIRN). Predstavljanje izložbe u Beogradu omogućio je forumZFD u saradnji s Inicijativom mladih za ljudska prava i Galerijom Endžio Hab. Izložbu je podržao University of the Arts London.