Svake godine, 9. maja, širom Evrope obilježava se Dan Evrope – simbol jedinstva, mira i saradnje među evropskim narodima. Taj datum označava godišnjicu Schumanove deklaracije, prijedloga koji je 1950. godine predstavio francuski ministar vanjskih poslova Robert Schuman, pozivajući na stvaranje Evropske zajednice za ugalj i čelik. Ovaj hrabri i vizionarski korak pokrenuo je proces evropske integracije koji je u narednim decenijama prerastao u ono što danas poznajemo kao Evropsku uniju.
Historijski značaj ove deklaracije posebno se ogleda u kontekstu tadašnjih odnosa – samo pet godina nakon završetka Drugog svjetskog rata, prijedlog o zajedničkom upravljanju osnovnim resursima dolazi od Francuske prema Njemačkoj, zemljama koje su do tada bile u dubokom sukobu. Uspostavljanjem Evropske zajednice za ugalj i čelik 1951. godine, uz učešće Francuske, Zapadne Njemačke, Italije, Nizozemske, Belgije i Luksemburga, postavljen je temelj današnje EU.
Kroz godine, evropska saradnja se produbljivala – krunisana 1993. godine Sporazumom iz Maastrichta, kojim je zvanično formirana Evropska unija. Danas EU broji 27 država članica, a još devet zemalja ima status kandidata, uključujući i Bosnu i Hercegovinu.
Za našu zemlju, Dan Evrope je više od simbolike. On predstavlja jasan podsjetnik na vrijednosti kojima BiH teži – mir, stabilnost, demokratija, vladavina prava i poštivanje ljudskih prava. Ulazak u Evropsku uniju je strateški cilj Bosne i Hercegovine, koji podržava velika većina njenih građana.
Odluka Evropskog vijeća iz marta 2024. godine, kojom je BiH data saglasnost za otvaranje pristupnih pregovora, važan je korak na tom putu. Iako je pred nama dug i složen proces, važno je naglasiti da je evropska budućnost Bosne i Hercegovine realna i dostižna, uz zajednički trud svih političkih i društvenih aktera.
Na Dan Evrope, prisjećamo se ne samo evropske prošlosti i njenih temelja, već i gledamo naprijed – ka budućnosti u kojoj će i Bosna i Hercegovina ravnopravno učestvovati u oblikovanju Evrope mira i solidarnosti.
akos.ba
